λ_ink #03.3.

 

Francis Ponge

μετάφραση: Χριστόφορος Λιοντάκης

 

ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

στην Κοραλία Σωτηριάδου
ο μεταφραστής

Χαμηλότερα από μένα, πάντα χαμηλότερα από μένα βρίσκεται το νερό. Κι όλο χαμηλώνω το βλέμμα για να το κοιτάξω· όπως το έδαφος, όπως ένα κομμάτι εδάφους ή μια ανωμαλία του εδάφους.

Νερό διάφανο και φωτεινό, άμορφο και δροσερό, αμετάπειστα δοσμένο στο μοναδικό του πάθος, τη βαρύτητα. Και διαθέτει σπάνια μέσα για ικανοποιήσει το πάθος του: περικυκλώνει, διαπερνά, διαβρώνει, διυλίζει.

Το πάθος του διακυβεύει την ίδια την υφή του: κατακρημνίζεται αδιάκοπα, παραιτείται κάθε στιγμή από το σχήμα του, ταπεινώνεται, ξαπλώνει μπρούμυτα στο έδαφος, όπως ένα πτώμα, όπως οι μοναχοί σε κάποια τάγματα. Όλο πιο χαμηλά: αυτό φαίνεται να ’ναι το έμβλημά του: το αντίθετο του αιέν αριστεύειν.

 

 

______

 

 

Με την υστερική του ανάγκη να υπακούει μόνο στη βαρύτητα, που το διακατέχει σαν έμμονη ιδέα, θα μπορούσαμε ενδεχομένως να πούμε ότι το νερό είναι τρελό.

Βέβαια, όλα τα πράγματα στον κόσμο νιώθουν αυτή την ανάγκη, και πρέπει να την ικανοποιούν παντού και πάντα. Αυτή η ντουλάπα, λόγου χάρη, λαχταρά πεισματικά να εφάπτεται με το έδαφος, κι αν κάποτε κλονιστεί η ισορροπία της, προτιμά να συντριβεί παρά να παραβεί το νόμο της βαρύτητας. Τελικά, κατά κάποιον τρόπο, παίζει με τη βαρύτητα, την προκαλεί: δεν συντρίβονται όλα της τα μέρη: το γείσο και τα σκαλίσματα δεν υπακούουν. Υπάρχει μέσα της μια αντίσταση, κέρδος για την προσωπικότητα και τη μορφή της.

 

 

______

 

 

Υγρό εξ ορισμού είναι ό,τι προτιμά να υπακούει στη βαρύτητα παρά να διατηρεί τη μορφή του, ό,τι απαρνιέται κάθε μορφή για να υποταχθεί στη βαρύτητα, και με την έμμονη ιδέα του, τη νοσηρή αμφιβολία του, χάνει κάθε σχήμα. Αυτό το ελάττωμα το κάνει γρήγορο, βιαστικό ή στεκάμενο, άμορφο και άγριο, διαπεραστικά άγριο, ή πάλι πανούργο, διαβρωτικό, κυκλωτικό. Έτσι μπορούμε να το κάνουμε ό,τι θέλουμε, να το φέρουμε μέσα σε σωλήνες για να αναβλύσει κατακόρυφα, και να απολαύσουμε τους πίδακες που σχηματίζει καθώς καταποντίζεται: αληθινός σκλάβος.

... Όμως ο ήλιος και το φεγγάρι βλέπουν με φθόνο την αποκλειστική επίδραση της βαρύτητας πάνω στο νερό και προσπαθούν να το εξουσιάσουν, όταν απλώνεται καλύπτοντας μεγάλες εκτάσεις, και μάλιστα όταν βρεθεί ανυπεράσπιστο και απλωμένο σε ρηχά τέλματα. Τότε ο ήλιος παρακρατεί μεγάλο φόρο. Επιβάλλει στο νερό μια κυκλική κίνηση, όπως του σκίουρου στον τροχό.

 

 

_____

 

 

Το νερό μού ξεφεύγει... γλιστράει ανάμεσα στα δάχτυλά μου. Και πάλι η φυγή του δεν είναι ξεκάθαρη (όπως της σαύρας ή του βάτραχου): Μένουν στα χέρια μου κάποια ίχνη, που αργούν να στεγνώσουν αν δεν τα σκουπίσω. Μου ξεφεύγει κι όμως με σημαδεύει, χωρίς να μπορώ ν’ αντιδράσω.

Θεωρητικά είναι το ίδιο: το νερό μου ξεφεύγει, ξεφεύγει από κάθε ορισμό, όμως αφήνει στο μυαλό μου και πάνω στο χαρτί σημάδια, άμορφες κηλίδες.

 

 

_____

 

 

Ανήμερο νερό: ευαίσθητο στην παραμικρή μεταβολή της κατωφέρειας. Κατεβαίνει πηδώντας τα σκαλιά με τα πόδια ενωμένα. Παιχνιδιάρικο, παιδικά υπάκουο, ξαναγυρίζει μόλις το καλέσουμε, έρχεται εκεί που θέλουμε.

(απόσπασμα από το βιβλίο του Francis Ponge Η φωνή των πραγμάτων, επιλογή-μετάφραση: Χριστόφορος Λιοντάκης, δεύτερη έκδοση αναθεωρημένη, εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 1999)

 

Ο Francis Ponge (1899-1988) είναι Γάλλος ποιητής και δοκιμιογράφος.

https://en.wikipedia.org/wiki/Francis_Ponge

https://en.wikipedia.org/wiki/Le_parti_pris_des_choses

http://www.biblionet.gr/author/45234/Francis_Ponge

 

 

Ο Χριστόφορος Λιοντάκης (1945) είναι ποιητής και μεταφραστής.

http://www.biblionet.gr/author/2413...

 


Pina Baush, Tanztheater Wuppertal, Vollmond, απόσπασμα, 2006
(κινηματογράφηση: Wim Wenders, Pina, 2011)

[ + ]

Vollmond – το νερό μετά την παράσταση